İnternetin temel taşlarını anlamak, web üzerindeki güvenliği ve performansı değerlendirmek için oldukça önemli bir adımdır. HTTP ve HTTPS, web üzerinde veri iletimi için kullanılan iki temel protokoldür, ancak aralarındaki farklar hem güvenlik hem de performans açısından büyük önem taşır. Bu yazıda, HTTP ve HTTPS arasındaki farkları daha ayrıntılı bir şekilde ele alacağız ve bu protokollerin web dünyasındaki rolünü keşfedeceğiz.
HTTP Nedir?
HTTP, “HyperText Transfer Protocol” yani “Hipermetin Aktarım Protokolü”nün kısaltmasıdır. Bu protokol, web tarayıcıları ve sunucular arasında veri iletimi sağlamak için kullanılır. Kısacası, web sayfalarını görüntülememizi sağlayan temel yapı taşlarından biridir. HTTP, metin, resim ve diğer medya türlerini tarayıcımıza gönderir, ancak bu veri şifrelenmemiş olarak iletilir, bu da bazı güvenlik risklerini beraberinde getirir.
HTTP Nasıl Çalışır?
HTTP’nin nasıl çalıştığını daha iyi anlamak için, sürecin temel aşamalarına göz atalım:
- 1 - İstemci Talebi: Bir web sayfasını ziyaret ettiğinizde, tarayıcınız HTTP isteği gönderir.
- 2 - Sunucu Yanıtı: Web sunucusu, gelen bu isteğe yanıt olarak web sayfasının içeriğiyle birlikte bir HTTP yanıtı gönderir.
- 3 - Veri Aktarımı: Tarayıcı, sunucudan aldığı yanıtı işler ve web sayfasını size gösterir.
HTTP’nin eksik olduğu nokta, veri iletiminde herhangi bir şifreleme sağlamaması. Bu, özellikle hassas bilgiler gönderirken ciddi güvenlik açıklarına yol açabilir.
HTTPS Nedir?
HTTPS, “HyperText Transfer Protocol Secure” yani “Güvenli Hipermetin Aktarım Protokolü” anlamına gelir. HTTPS, HTTP’nin güvenli bir versiyonudur ve verilerin şifrelenmesini sağlayarak kullanıcı bilgilerini korur. Kısacası, HTTPS ile web trafiğiniz şifrelenmiş olur, bu da bilgilerinizi daha güvenli hale getirir.
HTTPS Nasıl Çalışır?
HTTPS, HTTP’nin üzerine SSL/TLS protokollerini ekleyerek güvenli bir iletişim sağlar. HTTPS bağlantısında, SSL/TLS el sıkışma süreci veri iletimini güvenli hale getirir:
HTTPS’nin çalışmasını anlamak için, SSL ve TLS gibi teknolojilere de göz atmamız gerekiyor. İşte HTTPS’nin temel işleyişi:
- 1 - El Sıkışma (Handshake): HTTPS bağlantısı kurulduğunda, tarayıcı ve sunucu arasında bir el sıkışma süreci başlar. Bu süreçte, sunucu bir dijital sertifika sunar ve tarayıcı, bu sertifikanın geçerliliğini kontrol eder.
- 2 - Anahtar Değişimi: Tarayıcı ve sunucu, veri iletiminde kullanılacak şifreleme anahtarlarını güvenli bir şekilde değişir. Bu anahtarlar, verilerin şifrelenmesini sağlar..
- 3 - Şifreleme Başlatma: Anahtar değişimi tamamlandıktan sonra, veri iletimi şifreli olarak gerçekleştirilir. Bu, verilerin güvenliğini artırır ve yetkisiz kişilerin erişimini engeller.
SSL ve TLS Nedir?
SSL (Secure Sockets Layer), internet üzerinden güvenli iletişim sağlamak için kullanılan bir protokoldür. Ancak günümüzde TLS (Transport Layer Security), SSL’in yerini almıştır ve daha güvenli bir alternatif sunar. SSL/TLS, verilerin şifrelenmesi, kimlik doğrulaması ve veri bütünlüğü sağlar:
- 1 - Şifreleme: Verilerin şifrelenmesini sağlar, böylece sadece yetkili alıcılar verileri okuyabilir. Bu, üçüncü şahısların bilgileri ele geçirmesini veya değiştirmesini önler.
- 2 - Kimlik Doğrulama: Sunucunun kimliğini doğrulamak için dijital sertifikalar kullanılır. Bu, kullanıcıların gerçek bir web sitesine bağlandıklarından emin olmalarını sağlar.
- 3 - Veri Bütünlüğü: Şifreleme, verilerin iletim sırasında bozulmadan veya değiştirilmeden kullanıcıya ulaşmasını sağlar.
TCP Nedir?
TCP (Transmission Control Protocol), internet üzerindeki veri iletimini sağlayan bir protokoldür. TCP, verilerin doğru ve sıralı bir şekilde iletilmesini sağlar. Temel özellikleri şunlardır:
- 1 - Bağlantı Yönetimi: Veri iletiminden önce bir bağlantı kurar ve bu bağlantı boyunca veri akışını yönetir.
- 2 - Veri Akışı Kontrolü: Veri akışını kontrol eder ve veri paketlerinin doğru şekilde alınıp alınmadığını kontrol eder.
- 3 - Sıralama: Veri paketlerini doğru sırayla alır ve yeniden düzenler.
Sonuç
HTTP ve HTTPS, web üzerindeki veri iletiminde farklı seviyelerde güvenlik sağlar. HTTP, temel bir protokolken, HTTPS güvenliği artırmak için SSL/TLS protokollerini kullanır. Bu sayede HTTPS, internet üzerindeki veri güvenliğini artırır ve kullanıcıların bilgilerinin korunmasına yardımcı olur. HTTPS’nin bu güvenlik avantajları, modern web deneyiminin vazgeçilmez bir parçasıdır.